ซึ่งหลักการของการทำประกันชีวิตนั้น “ผู้เอาประกัน” (ผู้ทำประกัน หรือ ผู้ที่ต้องการได้รับความคุ้มครอง) จะเข้าทำสัญญาประกันชีวิตกับ “ผู้รับประกัน” (บริษัทประกัน) โดยหากเราเป็นผู้ทำประกัน เราจะมีหน้าที่จ่ายเบี้ยประกันให้บริษัทประกัน และบริษัทก็มีหน้าที่จ่ายเงินคืนผู้ทำประกันหรือผู้รับประโยชน์ (ผู้ที่จะได้เงินก้อนกรณีที่ผู้เอาประกันเสียชีวิต) ตามเงื่อนไขที่ระบุในกรมธรรม์

ตัวอย่างเช่น กรณีเลือกทำประกันแบบชั่วระยะเวลา (Term Life Insurance) หากผู้ทำประกันเสียชีวิตภายในระยะเวลาที่กำหนด บริษัทประกันจะจ่ายเงินให้กับผู้รับประโยชน์ แต่หากผู้ทำประกันมีชีวิตอยู่จนครบสัญญา บริษัทประกันจะไม่มีการจ่ายเงินคืนให้กับผู้ประกัน ซึ่งถือเป็นเบี้ยสูญเปล่า แต่เบี้ยประกันจะค่อนข้างถูก ส่วนการทำประกันชีวิตแบบสะสมทรัพย์ (Endowment Insurance) ซึ่งเป็นที่นิยมในประเทศไทยนั้น เป็นการคุ้มครองชีวิตและสะสมทร้พย์ไปพร้อมกัน โดยบริษัทประกันจะจ่ายเงินให้ผู้ทำประกันหรือผู้รับประโยชน์ ทั้งในกรณีที่ผู้ทำประกันมีชีวิตอยู่จนครบกำหนด หรือเสียชีวิตภายในระยะเวลาที่กำหนดไว้ในกรมธรรม์

แล้วถ้าเกิดเพื่อนๆ อยากทำประกันชีวิตให้คนอื่น ประมาณว่า ยอมจ่ายเบี้ยประกันแล้วระบุให้คนอื่นเป็น “ผู้ทำประกัน” ได้หรือไม่  คำตอบ ก็คือ “ทำได้”  แต่มีเงื่อนไขว่า ในขณะที่เข้าทำสัญญาหรือตอนที่ทำประกันชีวิต คนที่เราทำประกันให้นั้นจะต้องเป็นผู้มีส่วนได้เสียกับเรา 

ซึ่งคำว่าส่วนได้เสียในชีวิตของเรานั้น แบ่งออกเป็น 3 กรณี ดังนี้ 

1. ต้องมีสิทธิและหน้าที่ต่อกันตามกฎหมาย เช่น สามี ภรรยา บิดา มารดา บุตร คู่หมั้น
2. ต้องมีหน้าที่ทางศีลธรรมในการอุปการะเลี้ยงดูตามความเป็นจริง เช่น ลุง ป้า น้า อา พี่ น้อง
3. ต้องมีสิทธิและหน้าที่ตามสัญญา เช่น นายจ้าง-ลูกจ้าง เจ้าหนี้-ลูกหนี้

ยกตัวอย่างกรณีที่กรมธรรม์คุ้มครอง เช่น เราทำประกันที่คุ้มครองทั้งชีวิตและสุขภาพให้กับคุณพ่อ/คุณแม่ของเรา หรือทำประกันชีวิตให้กับคู่หมั้นของเรา โดยที่เราเป็นคนจ่ายเบี้ยประกัน และให้คุณพ่อ/คุณแม่ หรือคู่หมั้น เป็น “ผู้เอาประกัน” และระบุชื่อเรา เป็น “ผู้รับประโยชน์”

แต่ตัวอย่างกรณีที่กรมธรรม์ไม่คุ้มครอง เช่น เราทำประกันให้แฟน ที่ยังไม่ได้เป็นคู่หมั้น หรือยังไม่ได้แต่งงาน  แบบนี้จะถือว่ากรมธรรม์นั้นไม่สมบูรณ์ตั้งแต่ต้น บริษัทประกันสามารถบอกปฏิเสธการจ่ายเงินตามกรมธรรม์ในภายหลังได้

เห็นมั้ยครับว่า ความรู้เกี่ยวกับการทำประกันชีวิตนั้นสำคัญมาก เราควรศึกษาไว้ให้ดีเพื่อให้กรมธรรม์ประกันชีวิตมีผลสมบูรณ์ เราและคนที่เรารักก็จะได้รับความคุ้มครอง แล้วก็จะได้มีความสุขไปด้วยกันทุกวันยันเกษียณเลยล่ะครับ